ലഡാക്കിലെ ലേയിൽ കഴിഞ്ഞ ദിവസങ്ങളിൽ പൊട്ടിപ്പുറപ്പെട്ട കലാപം ഇന്ത്യയുടെ ജനാധിപത്യ ചരിത്രത്തിൽ തന്നെ ഒരു ഗൗരവകരമായ തിരിവാണ്. മഞ്ഞുമലകളാൽ ചുറ്റപ്പെട്ട ആ പ്രദേശം എന്നും ഓർമ്മിക്കപ്പെടുന്നത് ശാന്തമായ ജീവിതശൈലിയാലും ബൗദ്ധ സന്യാസിമാരുടെ പ്രാർത്ഥനാലയങ്ങളാലും ടൂറിസത്തിന്റെ സൗന്ദര്യത്താലുമായിരുന്നു. എന്നാൽ ഇന്ന്, അവിടെ പൊട്ടിത്തെറിക്കുന്നത് ജനങ്ങളുടെ അമർഷവും ഭരണകൂടത്തോടുള്ള വിശ്വാസത്തിന്റെ തകർച്ചയും തന്നെയാണ്. നാല് പേർ ജീവൻ നഷ്ടപ്പെട്ടുവെന്ന വാർത്ത രാജ്യത്തെ ഞെട്ടിച്ചു. പോലീസ് വാഹനങ്ങളും ബിജെപി ഓഫിസും തീയിൽ വിഴുങ്ങി. ഭരണകൂടത്തിന്റെ അവഗണനയ്ക്കെതിരെ തെരുവിലിറങ്ങിയ ജനക്കൂട്ടത്തിന്റെ പ്രകോപനത്തിന്റെ തെളിവുകളാണവ.
പ്രതിഷേധത്തിന്റെ പിന്നിൽ വളരെ വ്യക്തമായ കാരണങ്ങളുണ്ട്. സെപ്റ്റംബർ 10 മുതൽ 35 ദിവസമായി നിരാഹാരത്തിൽ കഴിയുന്ന 15 സമരക്കാരിൽ രണ്ടുപേരുടെ ആരോഗ്യനില ഗുരുതരമായി. അവർ തളർന്ന് വീണതിനെ തുടർന്ന് ആശുപത്രിയിലേക്ക് മാറ്റേണ്ടിവന്നു. ഇതോടെ യുവജനങ്ങളുടെ സഹനം അവസാനിച്ചു. “കേന്ദ്രം ഒരിക്കലും നമ്മെ കേൾക്കുന്നില്ല” എന്ന ബോധ്യമാണ് ജനങ്ങളെ തെരുവിലിറക്കിയത്. ലേ നഗരം സമ്പൂർണമായി അടച്ചിടാൻ വിദ്യാർത്ഥികളും യുവജന സംഘടനകളും ആഹ്വാനം ചെയ്തു. കൗൺസിൽ സെക്രട്ടറിയേറ്റിനും ബിജെപി ഓഫീസിനും തീയിട്ട സംഭവങ്ങൾ ജനങ്ങളുടെ അമർഷം കലാപത്തിലേക്ക് മാറിയതിന്റെ തെളിവാണ്.
സമരത്തിന്റെ മുഖ്യാവകാശം സംസ്ഥാനപദവിയും ഭരണഘടനയുടെ ആറാം ഷെഡ്യൂളിൽ ഉൾപ്പെടുത്തലുമാണ്. 2019-ൽ ആർട്ടിക്കിൾ 370 എടുത്തുകളഞ്ഞപ്പോൾ ജമ്മു-കാശ്മീർ സംസ്ഥാനത്തെ രണ്ടായി വിഭജിച്ച്, ലഡാക്കിനെ യൂണിയൻ ടെറിറ്ററിയാക്കി മാറ്റി. അതോടെ പ്രാദേശിക സ്വയംഭരണം നഷ്ടപ്പെട്ടു. എല്ലാ തീരുമാനങ്ങളും ഡൽഹിയിലെ ഓഫീസുകളിൽ നിന്നാണ് വരുന്നത്. ആദ്യം ചിലർ “സ്വതന്ത്ര ഐഡന്റിറ്റി കിട്ടി” എന്ന് കരുതിയെങ്കിലും ഉടൻ തിരിച്ചറിഞ്ഞത് – സ്വയംഭരണം നഷ്ടപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു എന്ന കഠിന സത്യമാണ്. ലഡാക്കിലെ ജനങ്ങൾക്കു ഭൂമി, സംസ്കാരം, ഭാഷ, ജീവിതരീതികൾ എല്ലാം സംരക്ഷിക്കാൻ കഴിയണം. എന്നാൽ യൂണിയൻ ടെറിറ്ററിയെന്ന പേരിൽ കേന്ദ്രം tighter control നിലനിർത്തുന്നു.
പ്രതിഷേധത്തിന് നേതൃത്വം നൽകുന്ന പ്രശസ്ത പരിസ്ഥിതി പ്രവർത്തകനും സാമൂഹിക പ്രവർത്തകനുമായ സോനം വാങ്ചുക്ക് തുറന്നുപറഞ്ഞു: “യുവാക്കളെ തെരുവിലിറങ്ങാൻ നിർബന്ധിതരാക്കിയത് കേന്ദ്രസർക്കാരാണ്. അവഗണന തന്നെയാണ് ഇന്ന് തീപിടിപ്പിക്കുന്നത്.” ഈ വാക്കുകൾ വെറും വിമർശനം മാത്രമല്ല; ജനാധിപത്യത്തിന്റെ സ്വരവും, ഒരു തലമുറയുടെ ക്ഷോഭത്തിന്റെ പ്രതീകവുമാണ്. വാങ്ചുക്ക് 35 ദിവസത്തോളം നിരാഹാരത്തിൽ തുടരുകയുണ്ടായി. അദ്ദേഹത്തോടൊപ്പം മറ്റു നേതാക്കളും ജീവൻ പണയം വെച്ച് സമരം നടത്തി. എന്നാൽ കേന്ദ്രം മിണ്ടാതിരിക്കുകയും, അവരുടെ ആരോഗ്യസ്ഥിതി വഷളായിട്ടും കണ്ണടച്ച് നോക്കാതിരിക്കുകയും ചെയ്തു. അതാണ് യുവജനങ്ങളെ തെരുവിലിറക്കിയത്.
ഇന്നത്തെ ലഡാക്ക് സമരത്തിന്റെ മുഖം Gen Z തലമുറയാണ്. സോഷ്യൽ മീഡിയ മുഖേന ലോകശ്രദ്ധ പിടിച്ചു പറ്റി അവർ പ്രതിഷേധം വ്യാപിപ്പിക്കുന്നു. ആദ്യ ഘട്ടത്തിൽ സമാധാനപരമായിരുന്നു പ്രതിഷേധം. എന്നാൽ ഭരണകൂടത്തിന്റെ അവഗണന മൂലം അത് കലാപത്തിലേക്ക് വഴിമാറി. കൗൺസിൽ സെക്രട്ടറിയേറ്റിനും ബിജെപി ഓഫീസിനും തീപിടിപ്പിച്ചത്, അവരുടെ കോപത്തിന്റെ അടയാളമാണ്. “ഞങ്ങളുടെ സ്വരം കേൾക്കില്ലെങ്കിൽ, നമ്മൾ തന്നെയാണ് തീ തെളിയിക്കുക” എന്നതാണ് യുവജനങ്ങളുടെ രാഷ്ട്രീയ ഭാഷ.
ഈ സ്ഥിതിവിശേഷം മണിപ്പൂരിനെ ഓർമ്മിപ്പിക്കുന്നു. 2023-ൽ മണിപ്പൂരിലും സമാധാനപരമായ പ്രതിഷേധങ്ങളാണ് ആദ്യം നടന്നത്. എന്നാൽ കേന്ദ്രത്തിന്റെ അവഗണനയും ഇടപെടലില്ലായ്മയും കലാപത്തിലേക്കും വംശീയ സംഘർഷത്തിലേക്കും വഴിമാറി. നൂറുകണക്കിന് പേരുടെ ജീവൻ നഷ്ടപ്പെട്ടു, ലക്ഷങ്ങൾ കുടിയൊഴിഞ്ഞു. ഇന്ന് ലഡാക്ക് അതേ വഴിയിലാണ് നടക്കുന്നത്. മണിപ്പൂരിന്റെ ദുരന്തം നമ്മെ മുന്നറിയിപ്പു നൽകിയിരുന്നു ജനങ്ങളുടെ വേദന കേൾക്കാതെ ഭരണകൂടം അവഗണിച്ചാൽ, കലാപം അനിവാര്യമാകുമെന്ന്.
ലഡാക്കിന്റെ ജനങ്ങൾ പറയുന്നത്, “ഭരണഘടനയുടെ ആറാം ഷെഡ്യൂളിൽ ഉൾപ്പെടുത്തണം.” ഉത്തരകിഴക്കൻ സംസ്ഥാനങ്ങളിലെ ഗോത്രസമൂഹങ്ങൾക്ക് നൽകിയിട്ടുള്ള സ്വയംഭരണ കൗൺസിലുകൾ പോലെ തന്നെ ലഡാക്കിനും വേണം. ഭൂമിയുടെ ഉടമസ്ഥത, വിദ്യാഭ്യാസം, സംസ്കാരസംരക്ഷണം – ഇവയെല്ലാം ജനങ്ങൾക്ക് സ്വയം തീരുമാനിക്കണം. എന്നാൽ കേന്ദ്രത്തിന്റെ നിലപാട് വ്യത്യസ്തമാണ്. അതിർത്തി പ്രദേശമാണെന്ന പേരിൽ tighter control വേണമെന്ന് കേന്ദ്രം വാദിക്കുന്നു. എന്നാൽ ദേശീയസുരക്ഷയും ജനാധിപത്യവും തമ്മിൽ ഒരു ബാലൻസ് വേണം. ജനാധിപത്യം ഇല്ലാതെ സുരക്ഷ നിലനിൽക്കില്ല. ജനങ്ങളെ അവഗണിച്ചാൽ, അതാണ് കലാപത്തിന് വഴിയൊരുക്കുന്നത്.
ലഡാക്ക് വെറും പ്രാദേശിക പ്രശ്നമല്ല. ചൈനയുമായുള്ള അതിർത്തിയിൽ സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന തന്ത്രപ്രധാന മേഖലയാണ് ഇത്. 2020-ലെ ഗാൽവാൻ ഏറ്റുമുട്ടൽ ഇന്നും പുതുതാണ്. ജനങ്ങൾക്ക് തന്നെ ഭരണകൂടത്തിൽ വിശ്വാസമില്ലെങ്കിൽ അതിർത്തിരക്ഷ തന്നെ അപകടത്തിലാകും. ദേശീയ സുരക്ഷയുടെ ശക്തി ജനങ്ങളുടെ വിശ്വാസത്തിലാണ്. എന്നാൽ ഭരണകൂടം ജനങ്ങളെ വിശ്വസിക്കാത്തപ്പോൾ, അതിന്റെ വില രാജ്യത്തെയാകെ ബാധിക്കും.
ജനങ്ങൾ വിളിച്ചു പറയുന്നത് “ഫാസിസ്റ്റ് ഉദാസീനത” എന്നതാണ്. നിരാഹാര സമരക്കാരുടെ ആരോഗ്യനില വഷളായിട്ടും പ്രതികരണം ഒന്നുമില്ല. ജനങ്ങളുമായി സംഭാഷണത്തിനിറങ്ങാൻ ഭരണകൂടം തയ്യാറായില്ല. ഇന്ത്യയുടെ ജനാധിപത്യത്തിന്റെ ഏറ്റവും വലിയ ശക്തി സംഭാഷണമാണെങ്കിലും, കഴിഞ്ഞ വർഷങ്ങളിൽ അത് നഷ്ടപ്പെട്ടതായി കാണുന്നു. കാശ്മീർ, മണിപ്പൂർ, ഇപ്പോൾ ലഡാക്ക് – എല്ലായിടത്തും ഭരണകൂടത്തിന്റെ മറുപടി മൗനമായിരുന്നു.
ലഡാക്കിൽ ബൗദ്ധരും മുസ്ലീങ്ങളും സഹവർത്തിത്വത്തിൽ ജീവിക്കുന്നു. എന്നാൽ കേന്ദ്രത്തിന്റെ മതപാരമ്പര്യ രാഷ്ട്രീയ കണ്ണുകൾ പ്രദേശത്തെ വിഭജിക്കാനുള്ള ശ്രമങ്ങൾ നടത്തുമോ എന്ന ആശങ്ക ജനങ്ങളിൽ നിലനിൽക്കുന്നു. യുവജനങ്ങളുടെ പ്രതിഷേധം, ഇന്ത്യയിലെ മറ്റ് പ്രദേശങ്ങളിലും ആവർത്തിക്കപ്പെടാനിടയുണ്ട്. ആദ്യം ഹാഷ്ടാഗുകളിലൂടെ, തുടർന്ന് തെരുവിലെ മുദ്രാവാക്യങ്ങളിലൂടെ, ഒടുവിൽ കലാപത്തിന്റെ തീയിൽ.
സോനം വാങ്ചുക്കിന്റെ വാക്കുകൾ “യുവാക്കളെ തെരുവിലിറങ്ങാൻ നിർബന്ധിതരാക്കിയത് കേന്ദ്രസർക്കാരാണ്” – വെറും ആരോപണമല്ല, ഒരു ചരിത്ര മുന്നറിയിപ്പാണ്. മണിപ്പൂരിന്റെ ദുരന്തം നമ്മെ പഠിപ്പിച്ചു. ലഡാക്ക് ഇപ്പോൾ അതേ വഴിയിലാണ്.
Read more
ലഡാക്ക് മണിപ്പൂരാകരുത്. ഇത് വെറും പ്രാദേശിക പ്രശ്നമല്ല. ഇന്ത്യയുടെ ജനാധിപത്യത്തിന്റെ ഭാവി, ദേശീയ ഐക്യം, അതിർത്തി സുരക്ഷ – എല്ലാം ചോദ്യം ചെയ്യുന്ന പ്രതിസന്ധിയാണ് ഇത്. ജനങ്ങളുടെ സ്വരം കേൾക്കുക, സംഭാഷണത്തിനിറങ്ങുക, ഭരണഘടനാപരമായ ആവശ്യങ്ങൾ അംഗീകരിക്കുക ഇതാണ് ഭരണകൂടത്തിന്റെ ഏക ഉത്തരവാദിത്വം. അല്ലെങ്കിൽ, മഞ്ഞിന്റെ നിശ്ശബ്ദതയിൽ പൊള്ളുന്ന ഈ തീ രാജ്യത്തെയാകെ ബാധിച്ചുതീരും.
