കണക്കുകളിൽ തൊഴിൽ വർധിക്കുമ്പോൾ, അവസര സമത്വവും തൊഴിൽ സുരക്ഷയും സാമൂഹിക നീതിയും എങ്ങനെ കോർപ്പറേറ്റ് ഇന്ത്യയിൽ നിന്ന് അകന്നുപോകുന്നു എന്നതിന്റെ വിശദമായ പരിശോധന.
ഇന്ത്യ ഇന്ന് തൊഴിലുണ്ടാക്കുന്ന രാജ്യമായി സ്വയം ആഘോഷിക്കുകയാണ്. കണക്കുകൾ ഉണ്ട്, പേറോൾ പട്ടികകൾ ഉണ്ട്, ലക്ഷക്കണക്കിന് ജോലികളെ കുറിച്ചുള്ള പ്രഖ്യാപനങ്ങളും ഉണ്ട്. പക്ഷേ ഈ ആഘോഷത്തിനുള്ളിൽ മറഞ്ഞുപോകുന്ന ഒരു അസ്വസ്ഥമായ ചോദ്യം ആരും ചോദിക്കുന്നില്ല: ഈ തൊഴിലുകൾ ആരെക്കായാണ്, ആരെ വിട്ടുപോയാണ്? തൊഴിൽ വർധിക്കുന്നു എന്ന കണക്കുകൾ ഉയരുമ്പോൾ തന്നെ, അവസര സമത്വവും തൊഴിൽ സുരക്ഷയും സാമൂഹിക നീതിയും എന്തുകൊണ്ടാണ് ഒരേസമയം പിന്നോട്ടു പോകുന്നത്? കോർപ്പറേറ്റ് ഇന്ത്യ സൃഷ്ടിക്കുന്ന ജോലികൾ രാജ്യം മുന്നോട്ട് കൊണ്ടുപോകുകയാണോ, അതോ വ്യക്തികളുടെ കരിയറുകൾ മാത്രം വളർത്തി രാഷ്ട്രത്തിന്റെ സാമൂഹിക അടിത്തറയെ ക്ഷീണിപ്പിക്കുകയാണോ ?ലക്ഷക്കണക്കിന് പേർ ശമ്പളം വാങ്ങുന്ന കോർപ്പറേറ്റ് ഇന്ത്യയാണ് ഇന്ന് ഇന്ത്യൻ വികസനത്തിന്റെ മുഖം. എന്നാൽ ഈ മുഖത്തിന്റെ പിന്നിൽ ഒരു നിശ്ശബ്ദമായ യാഥാർത്ഥ്യമുണ്ട്: തൊഴിലുണ്ടെങ്കിലും തൊഴിൽ അവകാശങ്ങൾ ദുർബലമാകുന്നു, കരിയറുകൾ വളരുമ്പോൾ സമൂഹം പിളരുന്നു, കണക്കുകൾ ഉയരുമ്പോൾ നീതി ചുരുങ്ങുന്നു. ഇന്ത്യയുടെ തൊഴിൽ പ്രതിസന്ധി ഇവിടെ തുടങ്ങുന്നു.
ഇന്ത്യയിൽ തൊഴിൽ എന്ന ആശയം ഇന്ന് ഒരു വിരുദ്ധതയുടെ കേന്ദ്രമായി മാറിയിരിക്കുന്നു. ഒരുവശത്ത്, തൊഴിൽ സൃഷ്ടിക്കപ്പെടുന്നു എന്ന അവകാശവാദങ്ങൾ ഉണ്ട്; മറുവശത്ത്, തൊഴിൽ സുരക്ഷ നഷ്ടപ്പെടുന്നു എന്ന അനുഭവ യാഥാർത്ഥ്യവും. തൊഴിലവസരങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള രാഷ്ട്രീയ ചർച്ചകൾ ഈ രണ്ട് അറ്റങ്ങൾക്കിടയിൽ കുടുങ്ങിക്കിടക്കുമ്പോൾ, തൊഴിൽ എന്നത് വ്യക്തിയുടെ മാത്രം മുന്നേറ്റമാണോ അതോ ഒരു സമൂഹത്തിന്റെ പൊതുവായ മുന്നേറ്റമാണോ എന്ന അടിസ്ഥാന ചോദ്യം തന്നെ മറക്കപ്പെടുന്നു. ഈ ചോദ്യത്തിന് ഉത്തരം കണ്ടെത്താതെ ഇന്ത്യയിലെ തൊഴിൽ പ്രതിസന്ധിയെ മനസ്സിലാക്കാൻ കഴിയില്ല.
സ്വകാര്യ മേഖല ഇന്ത്യയിൽ വ്യാപകമായ തോതിൽ തൊഴിൽ സൃഷ്ടിക്കുന്നു എന്ന വസ്തുത നിഷേധിക്കാനാവില്ല. ടാറ്റാ ഗ്രൂപ്പ്, എൽ ആൻഡ് ടി, ഇൻഫോസിസ്, മഹീന്ദ്ര ആൻഡ് മഹീന്ദ്ര, റിലയൻസ്, വിപ്രോ, എച്ച്സിഎൽ, എച്ച്ഡിഎഫ്സി ബാങ്ക്, ഐസിഐസിഐ ബാങ്ക്, ടിവിഎസ് ഗ്രൂപ്പ് എന്നിവ പോലുള്ള സ്ഥാപനങ്ങൾ മാത്രം ചേർന്നാൽ ഇരുപത്തിയഞ്ച് ലക്ഷം പേരോളം നേരിട്ട് ശമ്പളം വാങ്ങി ജീവിക്കുന്നു. പേറോൾ പട്ടികയ്ക്ക് പുറത്തുള്ള കരാർ തൊഴിലാളികളും അനുബന്ധ മേഖലയിലെ തൊഴിലുകളും കൂട്ടിച്ചേർത്താൽ, ഈ തൊഴിൽ സ്വാധീനം കോടികളിലേക്ക് നീളുന്നു. ഈ കണക്കുകൾ ഇന്ത്യയിലെ തൊഴിൽ യാഥാർത്ഥ്യത്തെക്കുറിച്ച് പറയുന്ന നിഷ്ഠൂര സത്യങ്ങളാണ്.
എന്നാൽ ഈ തൊഴിൽ സൃഷ്ടി ഇന്ത്യയിൽ എങ്ങനെയാണ് വിതരണം ചെയ്യപ്പെടുന്നത് എന്ന ചോദ്യത്തിലേക്കാണ് യഥാർത്ഥ പ്രതിസന്ധി തുറന്നുകാട്ടപ്പെടുന്നത്. കോർപ്പറേറ്റ് തൊഴിൽ ഇന്ന് വ്യക്തിഗത വളർച്ചയുടെ മാത്രം പദ്ധതിയായി മാറിയിരിക്കുന്നു. ശമ്പള വർധനയും കരിയർ മുന്നേറ്റവും ഉപഭോഗ ശേഷിയും മാത്രമാണ് തൊഴിലിന്റെ മൂല്യമായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നത്. തൊഴിൽ ഒരു സാമൂഹിക മുന്നേറ്റത്തിന്റെ ഉപാധിയാകേണ്ടതിനു പകരം, വ്യക്തിഗത മത്സരത്തിന്റെ വേദിയായി മാറുന്നു. ഈ മാറ്റം ഇന്ത്യയിലെ അസമത്വങ്ങളെ കൂടുതൽ ആഴത്തിലേക്ക് തള്ളിവിടുന്നു.
കോർപ്പറേറ്റ് തൊഴിൽ സംവിധാനത്തിൽ അവസര സമത്വം എന്ന ആശയം സിദ്ധാന്തപരമായി മാത്രം നിലനിൽക്കുന്നു. ഇംഗ്ലീഷ് ഭാഷാ പ്രാവീണ്യം, നഗര വിദ്യാഭ്യാസം, ഡിജിറ്റൽ സൗകര്യങ്ങൾ, സാമൂഹിക ബന്ധങ്ങൾ, സാമ്പത്തിക സുരക്ഷ എന്നിവ ഉള്ളവർക്ക് തൊഴിൽ അവസരങ്ങൾ എളുപ്പത്തിൽ തുറക്കപ്പെടുമ്പോൾ, ഗ്രാമീണ യുവത്വം, ദളിത്–ആദിവാസി സമൂഹങ്ങൾ, സ്ത്രീകൾ, വൈകല്യമുള്ളവർ, അനൗപചാരിക തൊഴിൽ പശ്ചാത്തലങ്ങളിൽ നിന്നുള്ളവർ എന്നിവർക്കു ഈ വാതിലുകൾ പലപ്പോഴും അടഞ്ഞുതന്നെയിരിക്കുന്നു. സ്വകാര്യ മേഖലയ്ക്ക് നിയമപരമായ സംവരണ ബാധ്യതകളില്ലാത്തതിനാൽ, അവസര സമത്വം ഒരു നയപരമായ ഉത്തരവാദിത്വമല്ല, മറിച്ച് കോർപ്പറേറ്റ് ഇച്ഛാശക്തിയുടെ വിഷയമായി മാത്രം മാറുന്നു.
ഈ അസമത്വം കൂടുതൽ ശക്തമാകുന്നത് പുതിയ തൊഴിൽ നിയമ പരിഷ്കാരങ്ങളിലൂടെയാണ്. ഇന്ത്യയിൽ അടുത്തകാലത്ത് നടപ്പാക്കിയ ലേബർ കോഡുകൾ തൊഴിലാളി സംരക്ഷണം ശക്തിപ്പെടുത്തുമെന്ന വാഗ്ദാനത്തോടെയാണ് അവതരിപ്പിക്കപ്പെട്ടത്. എന്നാൽ പ്രായോഗികമായി, ഈ നിയമങ്ങൾ തൊഴിൽ സുരക്ഷയെ കൂടുതൽ അനിശ്ചിതമാക്കുന്നുവെന്ന വിമർശനം ശക്തമാണ്. പിരിച്ചുവിടൽ എളുപ്പമാക്കൽ, യൂണിയൻ ശക്തി ദുർബലപ്പെടുത്തൽ, തൊഴിൽ കരാറുകളെ കൂടുതൽ ഫ്ലെക്സിബിളാക്കൽ ഇവയെല്ലാം കോർപ്പറേറ്റുകൾക്ക് സൗകര്യപ്രദമായിരിക്കുമ്പോൾ, തൊഴിലാളികൾക്ക് കൂടുതൽ അസ്ഥിരത സൃഷ്ടിക്കുന്നു.
ഗിഗ് തൊഴിലാളികൾ ഈ പുതിയ തൊഴിൽ ക്രമത്തിന്റെ ഏറ്റവും ദൃശ്യമായ ഇരകളാണ്. ആപ്പ് അടിസ്ഥാനത്തിലുള്ള ഡെലിവറി ജോലികൾ, റൈഡ് ഷെയറിംഗ്, ഫ്രീലാൻസ് പ്ലാറ്റ്ഫോമുകൾ ഇവയെല്ലാം തൊഴിൽ എന്ന ആശയത്തെ ഒരു സ്ഥിരതയുള്ള അവകാശത്തിൽ നിന്ന് താൽക്കാലിക സേവനമായി മാറ്റുന്നു. ഗിഗ് തൊഴിലാളികൾ തൊഴിലാളികളല്ല, “പാർട്ണേഴ്സ്” അല്ലെങ്കിൽ “ഇൻഡിപെൻഡന്റ് കോൺട്രാക്ടേഴ്സ്” എന്ന ഭാഷയിലാണ് അവർ നിർവചിക്കപ്പെടുന്നത്. ഈ ഭാഷാപരമായ കളി തൊഴിലാളി അവകാശങ്ങളെ നിയമപരമായി അപ്രസക്തമാക്കുന്നു. സാമൂഹ്യ സുരക്ഷ, ആരോഗ്യ പരിരക്ഷ, പെൻഷൻ, തൊഴിലില്ലായ്മ സംരക്ഷണം ഇവയെല്ലാം ഗിഗ് തൊഴിലാളികളുടെ ജീവിതത്തിൽ നിന്ന് പുറത്താക്കപ്പെടുന്നു.
സ്ത്രീ തൊഴിലാളികളുടെ സ്ഥിതി ഇതിലും സങ്കീർണ്ണമാണ്. കോർപ്പറേറ്റ് മേഖലയിലെ സ്ത്രീ പങ്കാളിത്തം കണക്കുകളിൽ വർധിക്കുന്നുണ്ടെങ്കിലും, തൊഴിൽ സുരക്ഷയും തൊഴിൽ ഗുണനിലവാരവും പിന്നിലാക്കപ്പെടുന്നു. മാതൃത്വം, പരിചരണ ചുമതലകൾ, ലൈംഗികാതിക്രമ ഭീഷണി, ഗ്ലാസ് സീലിംഗ് എല്ലാം സ്ത്രീകളുടെ തൊഴിൽ മുന്നേറ്റത്തെ നിയന്ത്രിക്കുന്നു. ഉയർന്ന ശമ്പളമുള്ള കോർപ്പറേറ്റ് ജോലികൾ നഗരമേഖലകളിൽ കേന്ദ്രീകരിക്കപ്പെടുമ്പോൾ, ഗ്രാമീണ സ്ത്രീകൾക്ക് ഈ അവസരങ്ങളിൽ പ്രവേശനം വളരെ പരിമിതമാണ്. സ്ത്രീ തൊഴിൽ ഇന്ത്യയിൽ ഇന്നും ഒരു ഘടനാപരമായ പ്രശ്നമായി തുടരുന്നു.
കുടിയേറ്റം ഈ തൊഴിലിന്റെ മറ്റൊരു ഇരുണ്ട മുഖമാണ്. കോർപ്പറേറ്റ് വികസനം മെട്രോ നഗരങ്ങളിൽ കേന്ദ്രീകരിക്കപ്പെടുമ്പോൾ, ഗ്രാമങ്ങളും ചെറുപട്ടണങ്ങളും തൊഴിൽ ക്ഷാമത്തിലേക്ക് തള്ളപ്പെടുന്നു. യുവത്വം സ്വന്തം പ്രദേശങ്ങളിൽ നിലനിൽക്കാൻ കഴിയാതെ നഗരങ്ങളിലേക്ക് കുടിയേറുന്നു. ഈ കുടിയേറ്റം പലപ്പോഴും മാനുഷിക പ്രതിസന്ധികളിലേക്കാണ് വഴിമാറുന്നത്. അനൗപചാരിക താമസകേന്ദ്രങ്ങൾ, തൊഴിൽ ചൂഷണം, സാമൂഹിക സുരക്ഷയുടെ അഭാവം ഇവയെല്ലാം കുടിയേറ്റ തൊഴിലാളികളുടെ ജീവിതത്തിന്റെ ഭാഗമാകുന്നു. കോവിഡ് കാലത്ത് ഈ യാഥാർത്ഥ്യം ഇന്ത്യ ഭീകരമായി അനുഭവിച്ചു, എന്നാൽ അതിൽ നിന്ന് പഠിച്ച പാഠങ്ങൾ തൊഴിൽ നയങ്ങളിൽ പ്രതിഫലിച്ചിട്ടില്ല.
ഇവിടെയാണ് രാഷ്ട്ര താത്പര്യവും കോർപ്പറേറ്റ് താൽപര്യവും തമ്മിലുള്ള സംഘർഷം കൂടുതൽ വ്യക്തമായിത്തീരുന്നത്. കോർപ്പറേറ്റുകൾ ലാഭം പരമാവധി ആക്കാൻ ശ്രമിക്കുമ്പോൾ, രാഷ്ട്രത്തിന് ആവശ്യമായത് സാമൂഹിക സ്ഥിരതയും അവസര സമത്വവുമാണ്. ഈ രണ്ടിനും ഇടയിൽ ഒരു സന്തുലനം സൃഷ്ടിക്കേണ്ടത് സംസ്ഥാനത്തിന്റെ ചുമതലയാണ്. എന്നാൽ ഇന്ത്യയിൽ പലപ്പോഴും സർക്കാർ കോർപ്പറേറ്റ് സൗകര്യങ്ങൾ വർധിപ്പിക്കുന്നതിൽ മാത്രം ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുകയും, തൊഴിലാളി സംരക്ഷണത്തെ രണ്ടാമതാക്കുകയും ചെയ്യുന്ന പ്രവണതയാണ് കാണുന്നത്.
അതേസമയം, കോർപ്പറേറ്റുകളെ മുഴുവൻ ശത്രുക്കളായി പ്രഖ്യാപിക്കുന്ന രാഷ്ട്രീയവും യാഥാർത്ഥ്യബോധമില്ലാത്തതാണ്. തൊഴിൽ സൃഷ്ടിക്കുന്ന സംവിധാനങ്ങളെ തകർക്കുന്നത് സാമൂഹിക നീതി സൃഷ്ടിക്കില്ല; അത് തൊഴിലില്ലായ്മയെ മാത്രം വർധിപ്പിക്കും. ഇന്ത്യയുടെ ചരിത്രം തന്നെ ഇതിന് സാക്ഷിയാണ്. സംരംഭകത്വത്തോടും സ്വകാര്യ മൂലധനത്തോടും പുലർത്തിയ ദീർഘകാല വൈരാഗ്യം രാജ്യത്തെ തൊഴിലില്ലായ്മയിലേക്കും കുറഞ്ഞ ഉൽപ്പാദനക്ഷമതയിലേക്കും തള്ളിവിട്ടു.
ഇന്ത്യക്ക് ഇന്ന് ആവശ്യമായത് ഒരു പുതിയ തൊഴിൽ സാമൂഹിക കരാറാണ്. തൊഴിൽ സൃഷ്ടിക്കാനുള്ള സ്വാതന്ത്ര്യം കോർപ്പറേറ്റുകൾക്ക് നൽകേണ്ടതുണ്ട്, എന്നാൽ ആ സ്വാതന്ത്ര്യം സാമൂഹിക ഉത്തരവാദിത്വങ്ങളോട് കർശനമായി ബന്ധിപ്പിക്കപ്പെടണം. അവസര സമത്വം, സാമൂഹിക വൈവിധ്യം, പ്രാദേശിക തൊഴിൽ സൃഷ്ടി, തൊഴിലാളി സുരക്ഷ, ഗിഗ് തൊഴിലാളികൾക്ക് സാമൂഹ്യ സുരക്ഷ — ഇവയെല്ലാം വികസനത്തിന്റെ അനിവാര്യ ഘടകങ്ങളാകണം.
Read more
തൊഴിൽ വ്യക്തിയുടെ മാത്രം വളർച്ചയായി ചുരുങ്ങുമ്പോൾ രാജ്യം പിന്നിലാകും. തൊഴിൽ ഒരു സമൂഹത്തിന്റെ മുന്നേറ്റമാകുമ്പോൾ മാത്രമേ വികസനം അർത്ഥവത്താകൂ. ഇന്ത്യയുടെ ഭാവി സർക്കാർ ആരാധനയിലോ കോർപ്പറേറ്റ് ആരാധനയിലോ അല്ല, ഈ കഠിനമായ സന്തുലനം കണ്ടെത്തുന്നതിലാണ്. കണക്കുകളിൽ മാത്രം വളരുന്ന ഒരു സമ്പദ്വ്യവസ്ഥയല്ല, മനുഷ്യജീവിതങ്ങളെ മുന്നോട്ട് കൊണ്ടുപോകുന്ന തൊഴിൽ സമൂഹമാണ് ഇന്ത്യയ്ക്ക് ആവശ്യം.
